Không có kinh nghiệm gì hết. Chỉ có một cách duy nhất là phát triển chánh niệm. Dùng niệm này tạo ra niệm kia, có nghĩa là dùng chánh niệm để biết mình thất niệm, chỉ vậy thôi.

Chánh niệm trong đời sống thường nhật phải được thực tập ngay từ những cử động nhỏ nhất, như cầm lên để xuống, sờ chạm, nhúc nhích... không có ông thầy hay kỹ thuật nào có thể giúp anh hay hơn chánh niệm của chính mình.

Bên thiền Samatha thì người ta dùng định tâm để làm lắng dịu 5 triền cái, nhưng ở bên Vipassana thì hầu như chỉ có niệm. Niệm trong Vipassana làm nền tảng cho bốn thứ còn lại là Tín, Tấn, Định, Tuệ.

Chỉ cần có niệm mạnh thì 5 quyền sẽ có đủ. Nếu niệm yếu thì 5 quyền sẽ không quân bình. Còn thất niệm thì cả 5 quyền đều biến mất.

Đời sống nói cho cùng cũng chỉ là những hoạt động của thân tâm và các cảm xúc đi kèm. Cứ luôn giữ chánh niệm ở các cảnh ấy thì đã là Vipassana rốt ráo rồi.

Cứu cánh Niết bàn chỉ có thể đạt được bằng khả năng nhìn đúng sự thật và khả năng đó chỉ có được từ một sự nổ lực đúng mức.

Cố Trưởng lão Sunlun Sayadaw

Trích từ Kinh Nghiệm Tuệ Quán