Bệnh tật, dù biểu hiện ra thân thể, đều khởi nguồn từ tâm trí

Trong dưỡng sinh, có một nguyên lý mà người xưa đã khắc cốt ghi tâm: mọi bệnh tật, dù biểu hiện ra thân thể, đều khởi nguồn từ tâm trí. Thân và Tâm vốn chẳng hề tách rời. Tâm động thì Khí động, Khí động thì Huyết rối, Huyết rối thì Tạng suy.

Khi sợ hãi thường trực, Thận vốn là gốc tiên thiên sẽ bị tổn thương, tinh khí dần cạn kiệt. Khi giận dữ bốc hỏa, Gan vốn chủ sơ tiết sẽ bị uất kết, khí huyết ứ trệ. Khi suy nghĩ miên man, Tỳ Vị vốn chủ vận hóa bị hao mòn, bao tử chẳng còn sức tiêu hóa. Khi vui buồn quá độ, Tâm – nơi cư ngụ của Thần minh – sẽ mệt mỏi, tim chẳng còn điều hòa. Khi u sầu, Phế – nơi chủ khí – sẽ héo úa, hơi thở không còn sâu.

Những uất ức không nói thành lời sẽ tụ lại nơi ngực, khiến ta nghẹt thở. Áp lực nặng nề sẽ dồn xuống cổ vai gáy, làm khí huyết tắc nghẽn. Bất mãn sinh ra bệnh dạ dày, ruột non. Ghen tức hằn ngay trên gương mặt. Cố chấp chất chứa nơi đại tràng, khiến sự đào thải cũng trở nên nặng nề.

Người xưa gọi đó là “nội nhân thất tình” – bảy loại cảm xúc, nếu mất cân bằng, chính là gốc rễ sinh bệnh. Ngoại tà có thể tránh, nhưng nội tà – tức sự bất an trong tâm – thì mỗi người phải tự gỡ.

Vậy nên, muốn dưỡng thân, trước hết phải dưỡng tâm.

Tâm an thì khí huyết điều hòa.

Tâm sáng thì ngũ tạng yên ổn.

Tâm nhẹ thì bệnh dần lui.

Hãy tập cho mình một nếp sống thong dong:

Cười mà không cần nguyên cớ, để khí huyết được lưu thông.

Chấp nhận mà không oán thán, để lòng thảnh thơi.

Làm thiện mà không mong báo đáp, để tâm trong sáng.

Tu dưỡng mà không cầu danh lợi, để trí bền, lòng vững.

Trong cõi dưỡng sinh, thuốc men chỉ là một phần. Cái chính là giữ được một tâm thế bình hòa. Khi tâm trí trở về với sự an nhiên, thân thể cũng tìm lại được nguồn sinh lực đã mất.

Thu Phong